Η Βασιλική είναι ένα παραδοσιακό ποίημα της Μακεδονίας, το οποίο έντυσε ο Νίκος Ζιώγαλας με θρακιώτικη μουσική. Και κάπως έτσι θεωρείται παραδοσιακό της Θράκης, και ανήκει στην κατηγορία του ζωναράδικου. Ο ίδιος ο τραγουδιστής έχει αναφέρει:
– Ένα τραγούδι σας που θα μπορούσε να χαρακτηριστεί παραδοσιακό, από κάποιον φυσικά που δεν γνωρίζει ότι η μουσική του είναι δική σας, είναι η Βασιλική.
Νίκος Ζιώγαλας: Επειδή είμαι κοντά σε αυτό το είδος, αφού παίζω κι ακούω τέτοια τραγούδια, μερικές φορές επηρεάζομαι άμεσα και δημιουργικά από αυτό. Κάτι παρόμοιο συνέβη με τη Βασιλική. Αυτό το τραγούδι θα μπορούσε να είναι παραδοσιακό, ενώ μόνο οι στίχοι είναι παραδοσιακοί κι η μουσική δική μου. Το έγραψα σε μια εποχή που άκουγα πολύ θρακιώτικα. Βρέθηκα τότε και με τον Μανώλη Φάμελλο και τους Ποδηλάτες, οι οποίοι έπαιζαν ιρλανδέζικα κι έγινε μια μείξη παράξενη.
Και καθώς πρόκειται για έρωτα, αγάπη, θάνατο υπάρχει και εδώ η φήμη ότι είναι αληθινή ιστορία. Η Βασιλική είναι ένα νέο κορίτσι που ερωτεύθηκε τον Στέργιο. Βέβαια, όταν λέμε ερωτεύθηκε, μάλλον του δόθηκε ψυχή και σώμα και τελικά ο Στέργιος την παράτησε. Φανταστείτε, λοιπόν, πόσο ντροπιαστικό και αμαρτωλό ήταν αυτό την εποχή του 30; Ίσως και πιο πίσω. Η Βασιλική, γυναίκα πλέον και όχι παρθένα, θα βρισκόταν αντιμέτωπη με όλο το χωριό, ενώ ο Στέργιος θα καμάρωνε για την «αντροσύνη» του. Έτσι, η καημένη η Βασιλική αποφάσισε να αυτοκτονήσει. Το Μαρίφ τώρα που αναφέρεται, όπως διαπίστωσα από μία μικρή έρευνα, είτε είναι ένα ψυχιατρείο στη Βέροια όπου αργότερα έγινε το νεκροταφείο της πόλης, είτε ήταν από την αρχή νεκροταφείο, ή πρόκειται για τη Γέφυρα Μαρίφ.
Αυτή είναι, λοιπόν, η Βασιλική. Η Βασιλική της Βέροιας, της Θράκης, η Βασιλική που για τον έρωτα και τον πόνο που έζησε, για την ταπείνωση και τον χλευασμό της κοινωνίας, προτίμησε να αυτοκτονήσει.
Και εδώ έρχεται η μουσική επένδυση, η οποία σε ξεγελά. Χαρούμενη, ξεσηκωτική, αν δεν παρατηρήσεις τους στίχους, εύκολα μπορείς να φανταστείς ότι πρόκειται για μία ιστορία αγάπης και χαράς. Και όμως. Είναι μία ιστορία πόνου. Μία ιστορία που κάλλιστα μπορεί να αντιπροσωπεύει τον κάθε έναν. Αλλά ακόμα και τον πόνο, καταφέρνουμε να τον κάνουμε χαρά. Μία ιστορία από ανθρώπους που έζησαν τον πόνο του ξεριζωμού και κατάφεραν να τον μετατρέψουν σε επιβίωση, δημιουργία, προκοπή.
